آیات درباره قرآندر این مقاله برخی آیاتی که در مورد خود قرآن کریم است به صورت اختصار آورده شده است. فهرست مندرجات۲ - غیر قابل شکست بودن ۳ - محکم و متشابه ۴ - طریق نزول قرآن ۵ - نزول قرآن در شب قدر ۶ - عظمت قرآن ۷ - تدبیر در قرآن ۸ - قرآن کتاب خداوند ۹ - همه چیز در قرآن ۱۰ - تصدیق کننده ۱۱ - هدایت مردم ۱۲ - تمسک به قرآن ۱۳ - حقایق کتاب قرآن ۱۴ - انذار ۱۵ - کتمان قرآن کریم ۱۶ - قدرت‌نمایی قرآن ۱۷ - تحدی ۱۸ - نزول قرآن به زبان عربی ۱۹ - وحی الهی ۲۰ - نسبت دروغ به قرآن ۲۱ - سخن راست ۲۲ - مثل‌های قرآن ۲۳ - قرآن با عظمت ۲۴ - کتاب آشکار ۲۵ - معجزه پیامبر ۲۶ - روح القدس ۲۷ - اختلاف در قرآن ۲۸ - اقامة حق و راستی ۲۹ - هدایت خلق ۳۰ - وفاء به وعده ۳۱ - مایه عبرت خلق ۳۲ - هدایت خلق ۳۳ - رها کردن قرآن ۳۴ - اعتراض کافران به قرآن ۳۵ - منت بر مؤمنین ۳۶ - حجت آشکار ۳۷ - کتاب دانش ۳۸ - کتاب محکم ۳۹ - نزول قرآن بر قلب پیامبر ۴۰ - یادآور حق ۴۱ - بشارت برای مؤمنین ۴۲ - بی اعتنایی به قرآن ۴۳ - قرآن کتاب آسمانی ۴۴ - پیمان بستن با قرآن ۴۵ - خضوع در مقابل قرآن ۴۶ - تفکر در قرآن ۴۷ - قرآن بهترین سخن ۴۸ - تدبر در قرآن ۴۹ - هماهنگی قرآن با کتب دیگر ۵۰ - سجده برای قرآن ۵۱ - تلاوت و قرائت قرآن ۵۲ - آداب قرائت قرآن ۵۳ - آموختن قرآن ۵۴ - فصاحت قرآن ۵۵ - آداب ظاهری قرآن ۵۶ - اسرار سوره نور ۵۷ - نزول سورة حمد ۵۸ - نخستین آیه ۵۹ - آثار قرآن ۵۹.۱ - نجات از ظلمات ۵۹.۲ - افشاگری مجرمین ۵۹.۳ - انکار آیات الهی ۵۹.۴ - پربرکت بودن قرآن ۵۹.۵ - هدایت مؤمنین ۵۹.۶ - حکم کننده بین مردم ۵۹.۷ - تبشیر و انذار ۵۹.۸ - تبلیغ رسالت ۵۹.۹ - بیدارسازی مردم ۵۹.۱۰ - مایه هدایت و سعادت ۵۹.۱۱ - راهنما و پند آموز ۵۹.۱۲ - یادآور خواسته‌ای الهی ۵۹.۱۳ - جدا کننده حق از باطل ۵۹.۱۴ - کتاب شفابخش ۵۹.۱۵ - نزول قرآن بر کوه ۶۰ - اوصاف قرآن ۶۰.۱ - فرقان ۶۰.۲ - رحمت ۶۰.۳ - نور ۶۰.۴ - ارشاد ۶۰.۵ - شفا ۶۰.۶ - حکمت ۶۰.۷ - بشارت ۶۰.۸ - مهیمن ۶۰.۹ - موعظه ۶۰.۱۰ - مبین ۶۰.۱۱ - هدی ۶۰.۱۲ - حق ۶۰.۱۳ - میزان بین مردم ۶۰.۱۴ - فصیح بودن قرآن ۶۰.۱۵ - کتاب حق ۶۰.۱۶ - سخن رسا ۶۰.۱۷ - قرآن عظیم الشان ۶۰.۱۸ - حفاظت از قرآن ۶۱ - عناوین مرتبط ۶۲ - پانویس ۶۳ - منبع ۱ - قرآن و طهارت«انه لقرآن کریم• فی کتاب مکنون• لا یمسه الا المطهرون؛ آنچه او او (محمد (صلی‌الله‌علیه‌وآله)) آورده قرآن کریم است• و این آیات در کتاب مستوری جای دارد• و این کتاب را جز پاکان نمی‌توانند مس کنند». ۲ - غیر قابل شکست بودن«انه لکتاب عزیز• لا یاتیه الباطل من بین یدیه و لا من خلفه تنزیل من حکیم حمید؛ این کتاب به حقیقت غیر قابل شکست است• و هرگز حوادث گذشته و امروز و آینده عالم نمی‌تواند راه ورود باطل را در آن باز کند، زیرا از جانب خدای حکیم و ستوده صفات نازل شده است». ۳ - محکم و متشابه«هو الذی انزل علیک الکتاب منه آیات محکمات هن‌ام الکتاب و اخر متشابهات؛ او خدایی است که نازل کرد بر تو (ای پیامبر) قرآن را، که قسمتی از آن آیات محکمات است که اصل کتابند و قسمتی دیگر آیات متشابهات است (که باید در دریافت معانی آنها، چارچوب محکمات مراعات گردد)». ۴ - طریق نزول قرآن«و قرآنا فرقناه لتقراه علی الناس علی مکث و نزلناه تنزیلا؛ و قرآن که آن را بخش بخش فرو فرستادیم، تا به تدریج و به آهستگی، آن را بر مردمان فرو خوانی». ۵ - نزول قرآن در شب قدر«انا انزلناه فی لیلة القدر؛ ما آن (قرآن) را در شب قدر نازل کردیم». ۶ - عظمت قرآن«لو انزلنا هذا القرآن علی جبل لرایته خاشعا متصدعا من خشیة الله؛ اگر این قرآن را بر کوهی نازل می‌کردیم، آن را می‌دیدی که از ترس خدا فرو افتاده خورده است». ۷ - تدبیر در قرآن«کتاب انزلناه الیک مبارک لیدبروا آیاته و لیتذکر اولوا الالباب؛ کتابی فرخنده بر تو فرو فرستادیم، تا در آیات آن تدبیر کنند و خردمندان از آن پند گیرند». ۸ - قرآن کتاب خداوند«قد جاءکم من الله نور و کتاب مبین؛ از طرف خدا، نور و کتاب آشکاری به سوی شما آمد. وحی کلام الهی به سوی رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) «و اوحی الی هذا القرآن لانذرکم به و من بلغ؛ این قرآن بر من وحی شده تا شما و تمام کسانی را که این قرآن به آنها می‌رسد بیم دهم (و از مخالفت با فرمان خدا بترسانم)». ۹ - همه چیز در قرآن«ما فرطنا فی الکتاب من شی ء ثم الی ربهم یحشرون؛ ما هیچ چیز را در این کتاب، فرو گذار نکردیم سپس همگی به سوی پروردگارشان محشور می‌گردند». ۱۰ - تصدیق کننده«و هذا کتاب انزلناه مبارک مصدق الذی بین یدیه؛ و این (قرآن) کتابی است پربرکت، که آنچه را پیش از آن آمد تصدیق می‌کند». ۱۱ - هدایت مردم«المص• کتاب انزل الیک فلا یکن فی صدرک حرج منه لتنذر به و ذکری للمؤمنین؛ المص. (بعضی در تفسیر آن گفته‌اند خدای مهربان صاحب اقتدار بردبار) ای رسول کتابی بزرگ برای تو نازل شد پس تو دلتنگ و رنجه خاطر (از انکار مردم) مباش تا مردمان را به آیات عذابش بترسانی و اهل ایمان را به بشاراتش یادآور شوی». ۱۲ - تمسک به قرآن«و الذین یمسکون بالکتاب و اقاموا الصلوة انا لا نضیع اجر المصلحین؛ و آنها که به کتاب (خدا) تمسک جویند و نماز را برپا دارند (پاداش بزرگی خواهند داشت، زیرا) ما پاداش مصلحان را ضایع نخواهیم کرد». ۱۳ - حقایق کتاب قرآن«یا اهل الکتاب قد جاءکم رسولنا یبین لکم کثیرا مما کنتم تخفون من الکتاب و یعفوا عن کثیر قد جاءکم من الله نور و کتاب مبین• یهدی به الله من اتبع رضوانه سبل السلام و یخرجهم من الظلمات الی النور باذنه و یهدیهم الی صراط مستقیم؛ ای اهل کتاب! پیامبر ما، که بسیاری از حقایق کتاب آسمانی را که شما کتمان می‌کردید روشن می‌سازد، به سوی شما آمد؛ و از بسیاری از آن، (که فعلا افشای آن مصلحت نیست) صرف نظر می‌نماید. (آری)، از طرف خدا، نور و کتاب آشکاری به سوی شما آمد• خداوند به برکت آن، کسانی را که از خشنودی او پیروی کنند، به راههای سلامت، هدایت می‌کند، و به فرمان خود، از تاریکی‌ها به سوی روشنایی می‌برد؛ و آنها را به سوی راه راست، رهبری می‌نماید». ۱۴ - انذار«و ما علمناه الشعر و ما ینبغی له ان هو الا ذکر و قرآن مبین• لینذر من کان حیا و یحق القول علی الکافرین؛ و ما به اوشعر نیاموختیم و سزاوار او نیست. نیست آن مگر یاد آوری و قرآن روشنگر• تا انذار کنی کسی را که زنده است و محقق گردد گفتار بر کافرین». ۱۵ - کتمان قرآن کریم«ان الذین یکتمون ما انزلنا من البینات و الهدی من بعد ما بیناه للناس فی الکتاب اولئک یلعنهم الله و یلعنهم اللاعنون؛ کسانی که دلایل روشن، و وسیله هدایتی را نازل کردیم، بعد از آن که در کتاب برای مردم بیان نمودیم کتمان کنند، خدا آنها را لعنت می‌کند، و همه لعن کنندگان نیز، آنها را لعن می‌کنند». ۱۶ - قدرت‌نمایی قرآن«قل لئن اجتمعت الانس و الجن علی ان یاتوا بمثل هذا القرآن لا یاتون بمثله و لو کان بعضهم لبعض ظهیرا؛ بگو اگر انس و جن گرد آیند برای این که مثل قرآن را بیاورند؛ نمی‌آورند اگر چه برخی پشتیبان بعضی دیگر باشند». ۱۷ - تحدی«ام یقولون افتریه قل فاتوا بعشر سور مثله مفتریات و ادعوا من استطعتم من دون الله ان کنتم صادقین• فالم یستجیبوا لکم فاعلموا انما انزل بعلم الله و ان لا اله الا هو فهل انتم مسلمون؛ آیا می‌گویند آن را به دروغ بافته و به خدا نسبت داده‌ای بگو پس بیاورید ده سوره مثل آن دروغ بستها را و بخوانید و دعوت کنید هر که را که می‌توانید، غیرخدا، اگر راستگویانید پس اگر پاسخ ندادند به شما پس بدانید که آن بر اساس علم خداوند نازل شده است و این که معبودی جز او نیست پس آیا تسلیم شدگانید؟». «قل لئن اجتمعت الانس و الجن علی ان یاتوا بمثل هذا القرآن لا یاتون بمثله و لو کان بعضهم لبعض ظهیرا• و لقد صرفنا للناس فی هذا القرآن من کل مثل فابی اکثر الناس الا کفورا؛ بگو‌ای پیامبر که اگر جن و انس متفق شوند که مانند این قرآن کتابی بیاورند هرگز نتوانند هرچند همه پشتیبان یکدیگر باشند و همانا ما در این قرآن برای مردم هرگونه مثال (و بیان روشن) آوردیم (تا مگر هدایت شوند لیکن) اکثر مردم بجز از کفر و عناد از هر چیز امتناع کردند». ۱۸ - نزول قرآن به زبان عربی«و انه لتنزیل رب العالمین• نزل به الروح الامین• علی قلبک لتکون من المنذرین• بلسان عربی مبین» مسلما این (قرآن) از سوی پرورگار جهانیان نازل شده است• روح الامین آن را نازل کرده است• بر قلب (پاک) تو، تا از انذار کنندگان باشی• آن را به زبان عربی نازل کرد». ۱۹ - وحی الهی«و ما کان هذا القرآن ان یفتری من دون الله و لکن تصدیق الذی بین یدیه و تفصیل الکتاب لا ریب فیه من رب العالمین؛ شایسته نبود (و امکان نداشت) که این قرآن بدون وحی الهی به خدا نسبت داده شود، ولی تصدیقی است برای آنچه پیش از آن است (از کتب آسمانی) و شرح و تفصیلی بر آنها است شکی در آن نیست و از طرف پروردگار جهانیان است». ۲۰ - نسبت دروغ به قرآن«ام یقولون افتریه قل فاتوا بسورة مثله و ادعوا من استطعتم من دون الله ان کنتم صادقین؛ آیا آنها می‌گویند قرآن را به دروغ به خدا نسبت داده است؟! بگو اگر راست می‌گویید یک سوره همانند آن بیاورید و غیر از خدا، هر کس را می‌توانید (به یاری) طلبید». ۲۱ - سخن راست«ما کان حدیثا یفتری و لکن تصدیق الذی بین یدیه و تفصیل کل شی ء و هدی و رحمة لقوم یؤمنون؛ اینها داستان دروغین نبود؛ (بلکه وحی آسمانی است و) هماهنگ است با آنچه پیش روی او (از کتب آسمانی پیشین) قرار دارد؛ و شرح هر چیزی (که پایه سعادت انسان است)؛ و هدایت و رحمتی است برای گروهی که ایمان می‌آورند». ۲۲ - مثل‌های قرآن«و لقد ضربنا للناس فی هذا القرآن من کل مثل لعلهم یتذکرون• قرآنا عربیا غیر ذی عوج لعلهم یتقون» و به تحقیق برای مردم در این قرآن هرگونه مثل زدیم شاید متذکر شوند• قرآنی عربی بدون کژی شاید تقوا پیشه کنند». ۲۳ - قرآن با عظمت«و لو ان قرآنا سیرت به الجبال او قطعت به الارض او کلم به الموتی بل لله الامر جمیعا» اگر بوسیله قرآن کوهها به حرکت در آیند یا زمینها قطعه قطعه شوند یا بوسیله آن با مردگان سخن گفته شود (باز هم ایمان نخواهند آورد) ولی همه کارها در اختیار خدا است». ۲۴ - کتاب آشکار«الر تلک آیات الکتاب و قرآن مبین؛ الرـ این است آیات کتاب خدا و قرآنی که راه حق و باطل را روشن و آشکار می‌گرداند». ۲۵ - معجزه پیامبر«بالبینات و الزبر و انزلنا الیک الذکر لتبین للناس ما نزل الیهم و لعلهم یتفکرون؛ به هر رسولی معجزات و کتب و آیات وحی فرستادیم و بر تو قرآن را (که جامع و کاملترین کتاب الهی است) نازل کردیم تا بر امت آنچه فرستاده شده بیان کنی، باشد که عقل و فکرت کار بندند. (و در دو عالم سعادت یابند)». ۲۶ - روح القدس«قل نزله روح القدس من ربک بالحق لیثبت الذین آمنوا و هدی و بشری للمسلمین؛ تو (ای رسول ما، به کافران) بگو که این آیات را روح القدس از جانب پروردگار من به حقیقت و راستی نازل کرد تا اهل ایمان را در راه خدا ثابت قدم گرداند و برای مسلمین هدایت و بشارت باشد». ۲۷ - اختلاف در قرآن«ا فلا یتدبرون القرآن و لو کان من عند غیر الله لوجدوا فیه اختلافا کثیرا؛ آیا پس تدبر نمی کنند در قرآن و اگر از جانب غیر خداوند بود هر آینه درآن اختلاف فراوانی می‌یافتند». ۲۸ - اقامة حق و راستی«و بالحق انزلناه و بالحق نزل و ما ارسلناک الا مبشرا و نذیرا و قرآنا فرقناه لتقراه علی الناس علی مکث و نزلناه تنزیلا؛ و ما این آیات (قرآن عظیم) را به حق فرستادیم و برای اقامه حق و راستی نازل شد و نفرستادیم تو را جز برای آنکه مؤمنان را بشارت به رحمت حق دهی و کافران را از عذاب الهی بترسانی. و قرآنی را جزء جزء بر تو فرستادیم که تو نیز بر امت بتدریج قرائت کنی (و با صبر و تانی به هدایت خلق بپردازی) این قرآن کتابی از تنزیلات بزرگ ماست (و مشتمل بر حقایق و علوم بی شمار است)». ۲۹ - هدایت خلق«و کذلک انزلناه آیات بینات و ان الله یهدی من یرید؛ و ما همچنین (مانند سایر کتب آسمانی) آیات روشن این قرآن بزرگ را (برای هدایت خلق) فرستادیم و خدا هر که را بخواهد هدایت می‌کند». ۳۰ - وفاء به وعده«لقد انزلنا الیکم کتابا فیه ذکرکم ا فلا تعقلون؛ ما بر شما کتابی نازل کردیم که وسیله تذکر (و بیداری) شما در آن است! آیا نمی‌فهمید». ۳۱ - مایه عبرت خلق«و لقد انزلنا الیکم آیات مبینات و مثلا من الذین خلوا من قبلکم و موعظة للمتقین؛ همانا ما برای (هدایت و سعادت) شما آیاتی روشن نازل گردانیدیم. و داستانی از آنان که پیش از شما در گذشتند برای عبرت خلق و موعظه برای اهل تقوی فرستادیم». ۲۹ - هدایت خلق«لقد انزلنا آیات مبینات و الله یهدی من یشاء الی صراط مستقیم؛ همانا آیات و ادله بسیار روشن (برای هدایت عموم خلق) فرستادیم و خدا هر که را خواهد به راه راست هدایت می‌کند». «و ما انزلنا علیک الکتاب الا لتبین لهم الذی اختلفوا فیه و هدی و رحمة لقوم یؤمنون؛ و ما این قرآن بزرگ را بر تو نفرستادیم مگر برای این که حقیقت را در آنچه مردم اختلاف می‌کنند روشن کنی و برای اهل ایمان هدایت و رحمت باشی». ۳۳ - رها کردن قرآن«و قال الرسول یا رب ان قومی اتخذوا هذا القرآن مهجورا؛ در آن روز رسول به شکوه امت در پیشگاه رب العزة عرض کند بار الها تو آگاهی که امت من این قرآن بزرگ تو را به کلی متروک و رها کردند (و پیرو کافران شدند)». ۳۴ - اعتراض کافران به قرآن«و قال الذین کفروا لو لا نزل علیه القرآن جملة واحدة کذلک لنثبت به فؤادک و رتلناه ترتیلا• و لا یاتونک بمثل الا جئناک بالحق و احسن تفسیرا؛ و کافران گفتند: «چرا قرآن یک جا بر او نازل نمی‌شود؟! » این بخاطر آن است که قلب تو را بوسیله آن محکم داریم، و (از این رو) آن را به تدریج بر تو خواندیم. آنان هیچ مثلی برای تو نمی‌آورند مگر این که ما حق را برای تو می‌آوریم، و تفسیری بهتر (وپاسخی دندان شکن که در برابر آنان ناتوان شوند)». ۳۵ - منت بر مؤمنین«لقد من الله علی المؤمنین اذ بعث فیهم رسولا من انفسهم یتلوا علیهم آیاته و یزکیهم و یعلمهم الکتاب و الحکمة و ان کانوا من قبل لفی ضلال مبین؛ خدا بر اهل ایمان منت گذاشت که رسول از خود آنها در میان آنان برانگیخت که بر آنها آیات خدا را تلاوت کند و نفوس آنان را از هر نقص و آلایش پاک گرداند و بر آنها احکام شریعت و حقایق حکمت بیاموزد هر چند از آن پیش گمراهی آنان آشکار بود». ۳۶ - حجت آشکار«فقد جاءکم بینة من ربکم و هدی و رحمة فمن اظلم ممن کذب بآ یات الله و صدف عنها سنجزی الذین یصدفون عن آیاتنا سوء العذاب بما کانوا یصدفون؛ پس برای شما هم از جانب پروردگارتان حجت آشکار و هدایت و رحمت رسید. اکنون ستمکارتر از کسی که آیات خدا را تکذیب کند کیست؟ و متجاوزتر از روی گردان از اطاعت حق کدام است؟ به زودی آنان را که از آیات ما روی گردانده و مخالفت کرده‌اند به عذاب سخت مجازات می‌کنیم، و این عذاب کیفر اعراض از آیات ماست». ۳۷ - کتاب دانش«و لقد جئناهم بکتاب فصلناه علی علم هدی و رحمة لقوم یؤمنون؛ بر مردمان کتابی فرستادیم که در آن هر چیزی را بر اساس دانش تفصیل دادیم و این کتاب راهنما و رحمت است برای آنان که ایمان می‌آورند». ۳۸ - کتاب محکم«الر• تلک آیات الکتاب الحکیم؛ این است آیات کتاب محکم که به حق و راستی گویاست». ۳۹ - نزول قرآن بر قلب پیامبر«فانه نزله علی قلبک باذن الله مصدقا بین یدیه و هدی و بشری للمؤمنین؛ جبرئیل به اذن خدا این کتاب را بر قلب تو نازل کرد تا تصدیق کننده کتب قبل و هدایت و بشارت دهنده مؤمنین باشد». ۴۰ - یادآور حق«و ما هو الا ذکر للعالمین؛ کتاب الهی جز پند و حکمت و یادآور برنامه‌های حق چیز دیگری نیست». ۴۱ - بشارت برای مؤمنین«تلک آیات القرآن و کتاب مبین• هدی و بشری للمؤمنین؛ این آیات قرآن و کتاب روشن خداست که هدایت و بشارت برای اهل ایمان است». ۴۲ - بی اعتنایی به قرآن«و لما جاءهم رسول من عند الله مصدق لما معهم نبذ فریق من الذین اوتوا الکتاب کتاب الله وراء ظهورهم کانهم لا یعلمون؛ و هنگامی که فرستاده‌ای از سوی خدا به سراغشان آمد، و با نشانه‌هایی که نزد آنها بود مطابقت داشت، جمعی از آنان که به آنها کتاب (آسمانی) داده شده بود، کتاب خدا را پشت سر افکندند؛ گویی هیچ از آن خبر ندارند». ۴۳ - قرآن کتاب آسمانی«الذین آتیناهم الکتاب یتلونه حق تلاوته اولئک یؤمنون به و من یکفر به فاولئک هم الخاسرون؛ کسانی که کتاب آسمانی به آنها داده‌ایم (یهود و نصاری) آن را چنان که شایسته آن است می‌خوانند؛ آنها به پیامبر اسلام ایمان می‌آورند؛ و کسانی که به او کافر شوند، زیانکارانند». ۴۴ - پیمان بستن با قرآن«و اذ اخذ الله میثاق الذین اوتوا الکتاب لتبیننه للناس و لا تکتمونه فنبذوه وراء ظهورهم و اشتروا به ثمنا قلیلا فبئس ما یشترون؛ و (به خاطر بیاورید) هنگامی را که خدا، از کسانی که کتاب (آسمانی) به آنها داده شده، پیمان گرفت که حتما آن را برای مردم آشکار سازید و کتمان نکنید! ولی آنها، آن را پشت سر افکندند؛ و به بهای کمی فروختند؛ و چه بد متاعی می‌خرند». ۴۵ - خضوع در مقابل قرآناولئک الذین انعم الله علیهم من النبیین من ذریة آدم و ممن حملنا مع نوح و من ذریة ابراهیم و اسرائیل و ممن هدینا و اجتبینا اذا تتلی علیهم آیات الرحمن خروا سجدا و بکیا؛ آنها پیامبرانی بودند که خداوند مشمول نعمتشان قرار داده بود، از فرزندان آدم، و از کسانی که با نوح بر کشتی سوار کردیم، و از دودمان ابراهیم و یعقوب، و از کسانی که هدایت کردیم و برگزیدیم. آنها کسانی بودند که وقتی آیات خداوند رحمان بر آنان خوانده می‌شد به خاک می‌افتادند، در حالی که سجده می‌کردند و گریان بودند». «ا لم یان للذین آمنوا ان تخشع قلوبهم لذکر الله و ما نزل من الحق و لا یکونوا کالذین اوتوا الکتاب من قبل فطال علیهم الامد فقست قلوبهم و کثیر منهم فاسقون؛ آیا وقت آن نرسیده است که دلهای مؤمنان در برابر ذکر خدا و آنچه از حق نازل کرده است خاشع گردد؟! و مانند کسانی نباشند که در گذشته به آنها کتاب آسمانی داده شد سپس زمان طولانی بر آنها گذشت و قلبهایشان قساوت پیدا کرد؛ و بسیاری از آنها گنهکارند». ۴۶ - تفکر در قرآن«ا فلم یدبروا القول‌ام جاءهم ما لم یات آباءهم الاولین؛ آیا آنها در این گفتار نیندیشیدند، یا این که چیزی برای آنان آمده که برای نیاکانشان نیامده است؟!». ۴۷ - قرآن بهترین سخن«الله نزل احسن الحدیث کتابا متشابها مثانی تقشعر منه جلود الذین یخشون ربهم ثم تلین جلودهم و قلوبهم الی ذکر الله ذلک هدی الله یهدی به من یشاء و من یضلل الله فما له من هاد؛ خدا بهترین سخن را نازل کرده، کتابی که آیاتش (در لطف و زیبایی و عمق و محتوا) همانند یکدیگر است؛ آیاتی مکرر دارد (با تکراری شوق انگیز) که از شنیدن آیاتش لرزه بر اندام کسانی که از پروردگارشان می‌ترسند می‌افتد؛ سپس برون و درونشان نرم و متوجه ذکر خدا می‌شود؛ این هدایت الهی است که هر کس را بخواهد با آن راهنمایی می‌کند؛ و هرکس را خداوند گمراه سازد، راهنمایی برای او نخواهد بود». ۴۸ - تدبر در قرآن«ا فلا یتدبرون القرآن‌ام علی قلوب اقفالها؛ آیا آنها در قرآن تدبر نمی‌کنند، یا بر دلهایشان قفل نهاده شده است؟». ۴۹ - هماهنگی قرآن با کتب دیگر«و من قبله کتاب موسی اماما و رحمة و هذا کتاب مصدق لسانا عربیا لینذر الذین ظلموا و بشری للمحسنین؛ و پیش از آن، کتاب موسی که پیشوا و رحمت بود (نشانه‌های آن را بیان کرده) و این کتاب هماهنگ با نشانه‌های تورات است در حالی که به زبان عربی و فصیح و گویاست، تا ظالمان را بیم دهد و برای نیکوکاران بشارتی باشد». ۵۰ - سجده برای قرآن«قل آمنوا به او لا تؤمنوا ان الذین اوتوا العلم من قبله اذا یتلی علیهم یخرون للاذقان سجدا• و یقولون سبحان ربنا ان کان وعد ربنا لمفعولا• و یخرون للاذقان یبکون و یزیدهم خشوعا؛ بگو: «خواه به آن ایمان بیاورید، و خواه ایمان نیاورید، کسانی که پیش از آن به آنها دانش داده شده، هنگامی که (این آیات) بر آنان خوانده می‌شود، سجده کنان به خاک می‌افتند... آنها (بی اختیار) به زمین می‌افتند و گریه می‌کنند؛ و (تلاوت این آیات همواره) بر خشوعشان می‌افزاید». ۵۱ - تلاوت و قرائت قرآن«و ما تکون فی شان و ما تتلوا منه من قرآن و لا تعملون من عمل الا کنا علیکم شهودا؛ (ای پیامبر) در هر حالی باشی و آنچه از قرآن بخوانی و آن عملی که تو و امتت به جا آورید ما شاهدان شما خواهیم بود». «امرت ان اکون من المسلمین و ان اتلوا القرآن؛ مامور شده‌ام که از مسلمانان باشم و قرآن را (بر شما) تلاوت کنم». «اتل ما اوحی الیک من الکتاب؛ (ای پیامبر) آنچه از کتاب (قرآن) به تو وحی شده است تلاوت کن». «و اتل ما اوحی الیک من کتاب ربک لا مبدل لکلماته و لن تجد من دونه ملتحدا؛ (ای پیامبر) آنچه به تو از کتاب پروردگارت وحی شده تلاوت کن، هیچ چیز سخنان او را دگرگون نمی‌سازد و ملجا و پناهگاهی جز او نمی‌یابی». «فاقرؤا ما تیسر من القرآن؛ آن مقدار از قرآن که برای شما میسر است تلاوت کنید». ۵۲ - آداب قرائت قرآن«فاذا قرات القرآن فاستعذ بالله من الشیطان الرجیم؛ هنگامی که قرآن می‌خوانی از شر شیطان مطرود به خدا پناه ببر». ۵۳ - آموختن قرآن«... کونوا ربانیین بما کنتم تعلمون الکتاب و بما کنتم تدرسون؛ شما که کتاب را تعلیم می‌دهید و در آن تحقیق می‌کنید، خداپرست و ربانی باشید». ۵۴ - فصاحت قرآن«و کذلک انزلناه حکما عربیا؛ و همچنین ما قرآن را کتابی با حکمت و فصاحت عربی فرستادیم». ۵۵ - آداب ظاهری قرآن«... و رتل القرآن ترتیلا؛ قرآن را با درنگ و خوش آهنگ بخوان». ۵۶ - اسرار سوره نور«سورة انزلناها و فرضناها و انزلنا فیها آیات بینات لعلکم تذکرون؛ این سوره را فرستادیم و (احکامش را) فریضه بندگان کردیم و در آن آیات روشن (توحید و معارف الهی) نازل ساختیم. باشد که بندگان متذکر آن حقایق شوند». ۵۷ - نزول سورة حمد«و لقد آتیناک سبعا من المثانی و القرآن العظیم؛ ما به تو سوره حمد و قرآن عظیم دادیم». ۵۸ - نخستین آیه«اقرا باسم ربک الذی خلق؛ (ای پیامبر) بخوان به نام پروردگارت که آفریده است». ۵۹ - آثار قرآنبرخی از آثار قرآن به شرح زیر است. ۵۹.۱ - نجات از ظلمات«الر کتاب انزلناه الیک لتخرج الناس من الظلمات الی النور؛ این کتاب را به سویت فرستادیم تا مردم را از ظلمات بیرون آورده به سوی نور هدایت کنی». ۵۹.۲ - افشاگری مجرمین«و کذلک نفصل الآیات و لتستبین سبیل المجرمین؛ و این گونه آیات را مفصل بیان می‌کنیم تا راه گناهکاران آشکار شود». ۵۹.۳ - انکار آیات الهی«ان الذین یکفرون بآیات الله و یقتلون النبیین بغیر حق... فبشرهم بعذاب الیم؛ کسانی که به آیات خدا کفر می‌ورزند و انبیاء را به ناحق می‌کشند... آنان را به عذابی دردناک بشارت ده». ۵۹.۴ - پربرکت بودن قرآن«و هذا کتاب انزلناه مبارک فاتبعوه و اتقوا لعلکم ترحمون؛ و این کتابی است پربرکت، که ما (بر تو) نازل کردیم. از آن پیروی کنید و پرهیزگاری پیشه نمایید، باشد که مورد رحمت (خدا) قرار گیرید». ۵۹.۵ - هدایت مؤمنین«و لقد جئناهم بکتاب فصلناه علی علم هدی و رحمة لقوم یؤمنون؛ ما کتابی برای آنها آوردیم که (اسرار و رموز) آن را با آگاهی شرح داد یم. (کتابی) که مایه هدایت و رحمت برای جمعیتی است که ایمان آوردند». «و ما انزلنا علیک الکتاب الا لتبین لهم الذی اختلفوا فیه و هدی و رحمة لقوم یؤمنون؛ و ما این قرآن بزرگ را بر تو نفرستادیم مگر برای این که حقیقت را در آنچه مردم اختلاف می‌کنند روشن کنی و برای اهل ایمان هدایت و رحمت باشی». ۵۹.۶ - حکم کننده بین مردم«انا انزلنا الیک الکتاب بالحق لتحکم بین الناس بما اراک الله؛ همانا نازل کردیم کتاب را به حق تا تو حکم کنی بین مردم به آنچه خداوند به تو ارائه داده است». ۵۹.۷ - تبشیر و انذار«فانما یسرناه بلسانک لتبشر به المتقین و تنذر به قوما لدا؛ و نازل کردیم بر تو کتاب را بیان کننده برای هر چیز و هدایت و رحمت و بشارت برای مسلمانان، پس ما آن را آسان کردیم به زبان تو تا بشارت دهی به متقین و انذار دهی مردم سرسخت را». «انما تنذر من اتبع الذکر و خشی الرحمن بالغیب فبشره بمغفرة و اجر کریم؛ اندرزت فقط برای کسی سودمند افتد که پیرو آیات قرآن شده، و در نهان از قهر خدا بر خود بترسد، این چنین کسی را به مغفرت و لطف و کرم خدا بشارت ده». ۵۹.۸ - تبلیغ رسالت«ان فی هذا لبلاغا لقوم عابدین؛ این قرآن برای اهل عبادت تبلیغ رسالت خواهد کرد». ۵۹.۹ - بیدارسازی مردم«طه• ما انزلنا علیک القرآن لتشقی• الا تذکرة لمن یخشی• تنزیلا ممن خلق الارض و السماوات العلی؛ طه• ما قرآن را بر تو نازل نکردیم که خود را به زحمت بیفکنی• آن را فقط برای یادآوری کسانی که از (خدا) می‌ترسند نازل ساختیم». ۵۹.۱۰ - مایه هدایت و سعادت«و هذا ذکر مبارک انزلناه ا فانتم له منکرون؛ و این قرآن کتابی است با اندرز و تشکر و برکت بسیار که ما آن را (برای هدایت و سعادت خلق) فرستادیم آیا شما آن را انکار خواهید کرد؟» ۵۹.۱۱ - راهنما و پند آموز«ص و القرآن ذی الذکر؛ ص ـ قسم به قرآنی که پند آموز عالمیان و راهنمای ایشان به معارف و حقایق الهی است». ۵۹.۱۲ - یادآور خواسته‌ای الهی«و انه لذکر لک و لقومک و سوف تسالون؛ و بدان که قرآن برای تو و مؤمنان پندآموز و یادآور تمام خواسته‌های الهی است، و در قیامت از شما نسبت به مسؤلیتی که در برابر قرآن داشتید سؤال می‌شود». ۵۹.۱۳ - جدا کننده حق از باطل«نزل علیک الکتاب بالحق مصدقا لما بین یدیه و انزل التوراة و الانجیل من قبل هدی للناس و انزل الفرقان؛ خدایی است که قرآن را به راستی به سوی تو فرستاده، که دلیل راستی کتب آسمانی پیش از او باشد، و قبل از قرآن تورات و انجیل را فرستاد برای هدایت مردم، و کتابی که به طور کامل جدا کننده حق از باطل است فرستاد». ۵۹.۱۴ - کتاب شفابخش«قل هو للذین آمنوا هدی و شفاء و الذین لا یؤمنون فی آذانهم وقر و هو علیهم عمی اولئک ینادون من مکان بعید؛ به آنان بگو این قرآن برای اهل ایمان هدایت و شفاست، و آنان که ایمان نمی‌آورند گوشهایشان از شنیدن کلام حق سنگین است بر آنها موجب کوری و جهل و گمراهی است و آن مردم از مکانی بسیار دور (از سعادت و ایمان) به این کتاب دعوت می‌شوند». ۵۹.۱۵ - نزول قرآن بر کوه«لو انزلنا هذا القرآن علی جبل لرایته خاشعا متصدعا من خشیة الله و تلک الامثال نضربها للناس لعلهم یتفکرون؛ (ای رسول) اگر ما این قرآن عظیم الشان را (به جای دلها خلق) بر کوه نازل کردیم مشاهده می‌کردی که کوه از ترس خدا خاشع و ذلیل متلاشی می‌گشت و این مثال را (در قرآن) برای مردم بیان می‌کنیم باشد که اهل عقل و فکرت شوند». ۶۰ - اوصاف قرآنبرخی از اوصاف قرآن به شرح زیر است: ۶۰.۱ - فرقان«تبارک الذی نزل الفرقان علی عبده لیکون للعالمین نذیرا؛ زوال ناپذیر است و پر برکت است کسی که قرآن را بر بنده اش نازل کرد تا جهانیان را انذار کند (و از عذاب و کیفر الهی بترساند)». ۶۰.۲ - رحمت«و ننزل من القرآن ما هو شفاء و رحمة للمؤمنین؛ و ما آنچه که از قرآن فرستیم شفای دل و رحمت الهی برای اهل ایمان است». ۶۰.۳ - نور«یا ایها الناس قد جاءکم برهان من ربکم و انزلنا الیکم نورا مبینا؛ ای انسانها! برای راهنمایی شما، از جانب خدا برهانی محکم آمد و آن رسول و معجزات اوست و نوری تابان برای شما فرستادیم». ۶۰.۴ - ارشاد«یهدی الی الرشد فآمنا به؛ (این قرآن مردم را) به راه خیر و صلاح هدایت می‌کند، بنابراین ما به آن ایمان آوردیم». ۶۰.۵ - شفا«یا ایها الناس قد جاءتکم موعظة من ربکم و شفاء لما فی الصدور و هدی و رحمة للمؤمنین؛ ای مردم! به تحقیق آمد شما را پند و موعظه از جانب پروردگارتان و درمان آنچه در سینه هاست و هدایت و رحمت برای مؤمنین». ۶۰.۶ - حکمت«ذلک نتلوه علیک من الآیات و الذکر الحکیم؛ این سخنان که بر تو می‌خوانیم، از آیات الهی و ذکر حکمتهای خداوند حکیم است». ۶۰.۷ - بشارت«و نزلنا علیک الکتاب تبیانا لکل شی ء و هدی و رحمة و بشری للمسلمین؛ ما بر تو قرآن را فرستادیم، تا حقیقت هر چیز را بیان کند و راه حق را از باطل بنماید و برای مسلمانان هدایت و رحمت و بشارت باشد». ۶۰.۸ - مهیمن«و انزلنا الیک الکتاب بالحق مصدقا لما بین یدیه من الکتاب و مهیمنا علیه؛ همانا ما نازل کردیم به سوی تو کتاب را به حق، که تصدیق کننده کتابهای پیش است و نگهبان آنها». ۶۰.۹ - موعظه«هذا بیان للناس و هدی و موعظة للمتقین؛ این قرآن بیان خواسته‌های حق برای مردم، و هدایت و اندرز برای متقین است». ۶۰.۱۰ - مبین«طس تلک آیات القرآن و کتاب مبین• هدی و بشری للمؤمنین؛ این آیات قرآن و کتاب روشن خداست• که هدایت و بشارت برای اهل ایمان است». ۶۰.۱۱ - هدی«ذلک الکتاب لا ریب فیه هدی للمتقین؛ این کتاب بی هیچ شک راهنمای پرهیزکاران است». ۶۰.۱۲ - حق«و یری الذین اوتوا العلم الذی انزل الیک من ربک الحق و یهدی الی صراط العزیز الحمید؛ می‌بینند کسانی که دارای علم‌اند آنچه به سوی تو از جانب پروردگارت نازل شده حق است و هدایت می‌کند به راه خداوند عزیز و حمید». ۶۰.۱۳ - میزان بین مردم«لقد ارسلنا رسلنا بالبینات و انزلنا معهم الکتاب و المیزان لیقوم الناس بالقسط؛ به تحقیق فرستادیم پیامبران خود را با دلایلی روشن و فرو فرستادیم با آنان کتاب و ترازو تا مردم به عدالت برخیزند». ۶۰.۱۴ - فصیح بودن قرآن«و لقد صرفنا فی هذا القرآن لیذکروا و ما یزیدهم الا نفورا؛ و ما این قرآن را به انواع سخنان فصیح و بلیغ نیکو بیان کردیم تا خلق متذکر شوند و از این پند گیرند و (لیکن بدان را) به جز نفرت و شقاوت حاصلی نیفزود». ۶۰.۱۵ - کتاب حق«انا انزلنا علیک الکتاب للناس بالحق فمن اهتدی فلنفسه و من ضل فانما یضل علیها و ما انت علیهم بوکیل؛ همانا ما نازل کردیم بر تو کتاب را برای مردم به حق. پس کسی که هدایت یافت به نفع اوست و آن که گمراه شد پس همانا به زیان اوست و تو کارگزار آنان نیستی». ۶۰.۱۶ - سخن رسا«هذا بلاغ للناس و لینذروا به و لیعلموا انما هو اله واحد و لیذکر اولوا الالباب؛ این سخن رسایی است برای مردم و برای آنکه بدان بیم داده شوند و برای آن که بدانند که جز خدای یکتا خدایی نیست و تا خردمندان پند گیرند». ۶۰.۱۷ - قرآن عظیم الشان«انا نحن نزلنا علیک القرآن تنزیلا؛ ای رسول، محققا ما این قرآن عظیم الشأن را بر تو فرستادیم». ۶۰.۱۸ - حفاظت از قرآن«انا نحن نزلنا الذکر و انا له لحافظون؛ این ذکر فرو فرستاده ماست، و ماییم که او را از هر حادثه حفظ می‌کنیم». ۶۱ - عناوین مرتبطآیات قرآن کریم. ۶۲ - پانویس۶۳ - منبعسایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «آیات درباره قرآن»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۴/۱۱/۱۹. رده‌های این صفحه : مقالات اندیشه قم
|